Translate

Thứ Sáu, 15 tháng 3, 2013

Mỹ không yên khi Pakistan xích lại gần Iran

Dù là đồng minh chiến lược của Mỹ nhưng Pakistan đã làm lơ yêu cầu của Washington để ký kết dự án khí đốt với Iran.

Ngày 11/3, tại thị thành cảng Chabahar, miền Nam Iran giáp với Pakistan, lãnh đạo hai nước đã dự lễ khởi công xây dựng tuyến đường ống dẫn khí đốt trị giá 7,5 tỷ USD nối liền hai nước. Động thái trên khiến Mỹ và phương Tây không ưng ý và cho rằng Pakistan đã vi phạm lệnh trị của Mỹ nhằm vào chương trình hạt nhân gây tranh luận của Iran.

Từ “lách luật”…

Iran hiện đang phải đối mặt với 3 lệnh trị kinh tế của Mỹ, EU và liên hiệp Quốc. Trong khi các lệnh trị đang càng ngày càng hạn chế hoạt động xuất khẩu dầu khí của Iran, thì xuất khẩu điện đang được xem là cứu cánh của nền kinh tế Iran.

Tổng thống Pakistan và Tổng thống Iran trong Lễ khởi công dự án (Ảnh Pakistan News)

Để khắc phục sự hạn chế xuất khẩu dầu lửa do sự cấm vận của Mỹ và phương Tây, Iran đã “lách luật” bằng việc tăng cường xuất khẩu điện. Đây cũng là ngành sinh lời có thể gây ngăn cản những vắt của Mỹ nhằm bóp nghẹt nền kinh tế của Iran, và các khách hàng mua điện của Tehran đều là đồng minh của Mỹ.

Theo Cơ quan thông báo Năng lượng của Mỹ, Iran là nước xuất khẩu điện sang 5 nước hàng xóm (Armenia, Pakistan, Thổ Nhĩ Kỳ, Iraq, Afghanistan) đồng minh của Mỹ và phương Tây, động thái trên của các nước này đang tương trợ hăng hái cho nền kinh tế Iran.

Thống kê cho biết, từ tháng 8/2007, Thổ Nhĩ Kỳ và Iran đã ký kết một dự án xây dựng nhà máy điện, với công suất 6.000 megawatt, trong đó một phần được xuất khẩu sang các tỉnh phía Đông của Thổ Nhĩ Kỳ nơi có chung đường biên cương dài gần 500 km với Iran. Chỉ tính từ tháng 3 đến10/2012, Iran đã xuất khẩu được 6.624 gigawatts điện sang 5 nước hàng xóm, tăng 44% so với cùng kỳ năm 2011.

Trong mai sau gần, đồng lira của Thổ Nhĩ Kỳ, đồng dram của Armenia, đồng rupi của Pakistan, đồng dina Iraq và đồng afghani của Afghanistan sẽ tiếp chảy vào ngân khố của Iran để đổi lấy các nguồn cung cấp điện đáng tin tưởng.

Ngày 27/10/2012, Iran và Ấn Độ cũng đã ký một bản ghi nhớ, theo đó Iran sẽ xuất khẩu 4.000 megawatt điện cho Ấn Độ qua Pakistan. Trong thỏa thuận này, Pakistan cũng sẽ nhập cảng thêm 2.000 megawatt với vai trò trung gian. Việc Iran tăng cường xuất khẩu điện sang các nước hàng xóm khiến các nhà hoạch định chính sách Mỹ chẳng những không thân thiện với Iran mà còn có nguy cơ liên lụy đến các nước nhập cảng năng lượng của Tehran.

Đến “phá rào”

Ngay sau lễ khởi công xây dựng tuyến đường ống dẫn khí đốt Iran–Pakistan, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Victoria Nuland đã cảnh báo: “nếu thỏa thuận khí đốt giữa Iran và Pakistan được hoàn tất, điều này sẽ vi phạm các biện pháp trị của Mỹ nhằm vào Iran”. Mỹ kêu gọi Pakistan dùng đường ống chạy từ khu khai phá dầu của Turkmenistan, tới Afghanistan, qua Pakistan và Ấn Độ.

Tuy nhiên, người phát ngôn của Tổng thống Pakistan nhấn mạnh, dự án có tác động lớn đến nền kinh tế nước này. Pakistan cầu mong Mỹ sẽ hiểu tầm quan yếu của nguồn khí đốt này trong thời khắc khủng hoảng năng lượng tại Pakistan hiện.

Được biết, phần đường ống dẫn khí đốt giữa hai nước, nằm trên bờ cõi Pakistan có chiều dài 781km, kéo dài từ khu vực biên cương chung tới khu vực Navabshah, trong khi tổng chiều dài của toàn tuyến đường ống là 1.881km. Phía Iran đã hoàn thành tiến trình thi công đường ống nằm trên bờ cõi nước này, trong khi công trình tại Pakistan vẫn chưa được khai triển do gặp khó khăn trong việc kiêng kị số vốn đầu tư lên tới 1,5 tỷ USD và vấp phải sự phản đối của Mỹ.

Trong tuyên bố chung sau lễ khởi công dự án, Tổng thống Iran Ahmadinejad và Tổng thống Pakistan Zardari khẳng định, dự án khi đưa vào vận hành sẽ góp phần vào hòa bình, an ninh và phát triển của cả Iran và Pakistan, song song củng cố kiên cố các mối quan hệ kinh tế, chính trị và an ninh giữa hai nước.

Tổng thống Ahmadinejad còn nhấn mạnh: “Đây là một ngày lịch sử. Dự án đường ống dẫn khí đốt mở ra một khối lượng công việc lớn. Phương Tây không có quyền ngăn cản dự án”. Về phần mình, Tổng thống Zardari nêu rõ: “Để tự cứu mình, chúng tôi phải có nền kinh tế mạnh”, và rằng dự án này không chỉ giúp Pakistan giảm bớt tình trạng thiếu nguồn cung năng lượng trước mắt, mà còn mang lại ích lợi lâu dài cho Pakistan. Ông Zardari phân trần lời cảm ơn Iran đã tương trợ nguồn kinh phí quý để giúp dự án thực thi.

Theo thỏa thuận, Teheran cam kết chi 500 triệu USD giúp Pakistan xây dựng đoạn đường ống nằm trên phần bờ cõi nước này, số tiền còn lại Islamabad dự trù sẽ tìm nguồn vay từ Trung Quốc và kêu gọi người dân Pakistan đóng góp. Pakistan dự kiến nhập cảng 21,5 triệu m3 khí đốt/ngày từ Iran phê duyệt đường ống này để sinh sản 20% sản lượng điện nhằm giải quyết tình trạng thiếu năng lượng trầm trọng như hiện.

Sau gần hai thập kỷ thương thuyết khó khăn, cốt do vấn đề kinh phí và bị Mỹ phản đối, dự án rút cuộc cũng đã được khởi công. Mỹ đã có sự phản ứng, tuy nhiên dự án này không tạo ra sản phẩm có thể từ đó mà chế tác ra bom hạt nhân như phát biểu của Tổng thống Iran Ahmadinejad.

ích lợi vượt lên toàn bộ

Phản bác lại phía Mỹ, Tổng thống Ahmadinejad cho rằng, dự án không can dự đến chương trình hạt nhân của Iran bởi theo ông “người ta chẳng thể chế tác một quả bom nguyên tử trong một đường ống dẫn khí đốt”. Về phần mình, Tổng thống Zardari nhấn mạnh, Pakistan là một nhà nước có chủ quyền và hành động vì ích lợi của sơn hà. Ông hy vọng, qua thời kì, những người chỉ trích sẽ lưu ý hơn đến nhu cầu năng lượng càng ngày càng tăng của Pakistan, cũng như sự cấp thiết của dự án này.

Trước đó, trong chuyến thăm Iran ngày 27/2 vừa qua, Tổng thống Zardari đã nhận được sự ủng hộ của các nhà lãnh đạo Chính phủ và đạo Iran. Lãnh tụ ý thức vô thượng Iran, Đại giáo chủ Khamenei, tuyên bố, dự án đường ống khí đốt Iran - Pakistan là một thí dụ tiêu biểu cho quan hệ cộng tác giữa hai nước, song song nhấn mạnh, Teheran và Islamabad cần cương quyết vượt qua mọi chướng ngại để mở mang quan hệ song phương.

Điều quan yếu là, Pakistan, đồng minh chiến lược ngoài NATO của Mỹ lại “làm lơ” yêu cầu củaWashingtonmà tiếp đeo đuổi dự án trên với Iran. Theo các nhà phân tách, tuy Pakistan là đồng minh chiến lược của Mỹ từ năm 2004 tới nay, songWashingtonthường đối với Islamabad theo kiểu “sai bảo” và nhiều lần xâm phạm chủ quyền của Pakistan khiến cho nhiều người dân Pakistan đều cảm thấy không ưng ý với Mỹ.

Như vậy, thỏa thuận giữa Pakistan và Iran cùng đầu tư xây dựng hệ thống đường ống dẫn khí đốt khiến Mỹ và phương Tây không ưng ý. Tuy nhiên, vì ích lợi nhà nước, dân tộc Islamabad đã vượt lên toàn bộ, dù rằng Pakistan vẫn là một trong những đồng minh chiến lược của Mỹ về quân sự ở khu vực Nam Á.

Các bài liên quan:

chuyên phá dỡ công trình

thu mua phe lieu nhom nhua

Tin quốc tế

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét

Báo thế giới, nơi cung cấp các tin tức nóng hổi nhất quốc tế